Vriesschip
(1) Schip met vriesinstallaties voor het vervoer van bevroren levensmiddelen. (2) Schip met faciliteiten om de gevangen vis te bevriezen.
Vrachtzoeker
Trampschip
Vrachtschip
Volgens het schepenbesluit elk schip geen passagiersschip of vissersvaartuig zijnde.
Vrachtjakker
Ook: wilde schipper. Binnenschipper die voor eigen rekening vrachten zoekt.
Vrachtjacht
Klein zeilend vrachtbootje waarmee men tegen betaling kleine ladingen vervoert, om zo van eiland naar eiland te kunnen trekken en tegelijkertijd iets te verdienen. Wordt door sommige Europeanen gedaan tussen de koraaleilandjes in de Stille Zuidzee, à la Joseph Conrad.
VSS
Verkeersscheidingsstelsel. Geeft op zeekaarten aan dat men in dit gebied verplicht is via de kortste weg (dus haaks) over te steken.
VSRP
Vereniging van Vrienden van de Stichting Stamboek Ronde en Platbodemjachten. Zie ook SRP.
VSN
Vereniging Schepenkring Nederland. Zie ook Jachtmakelaars, HISWA en BMS.
Vuurtoren
Ook: lichttoren. Toren langs de kust, als drager van een voor oriëntatie op zee bestemd licht. Elke vuurtoren heeft een eigen karakteristiek lichtsignaal. De oudste Nederlandse vuurtoren is de Brandaris op Terschelling, die tevens wordt gebruikt als centrale meldpost voor de scheepvaart op de Waddenzee en 24 uur per dag bezet is. Ook de vuurtoren van Schiermonnikoog is weer 24 uur per dag bezet, om het scheepvaartverkeer van en naar de haven van Lauwersoog te begeleiden. De vuurtorens van Texel en Ameland zijn alleen bemand als het licht is en worden vooral in stand gehouden voor de veiligheid van waterrecreanten.
Vuurschip
Lichtschip
Vuurduvel
Kacheltje aan boord van een botter.
Vulspant
Tussenspant tussen twee hoofdspanten.
Vulling
Ook: bilges. Dat gedeelte binnenin de romp waar binnengedrongen water zich verzamelt.
Vuilwaterpomp
Installatie die in steeds meer passanten- en jachthavens wordt geplaatst en dient om het `huishoudelijk afvalwater` van jachten uit de vuilwatertanks te pompen, zodat zwemmers niet worden omgeven met ronddrijvende drollen.
Vuiltje
Kofdie niet sneller loopt dan 5 à 7 mijl per uur.
Vuile wind
Ook: gas . Verlies van de windenergie, veelal veroorzaakt door de zeilen van een andere deelnemer. Zie ook Afdekken en Afdekkingskegel.
VvK
Vereniging voor Kustzeilers.
VVW
Visserijvereniging Workum. Deze organisatie stelt zich ten doel het bevorderen van de beroepsvisserij met zeilvaartuigen en het ontwikkelen van de daarbij behorende vis- en vaartechnieken.
VW
Vereniging Wadvaarders. W
Wadder
Type kieljacht. L.O.A. 8,05 m., zeiloppervlak 30 m².
Waddenzee
Ondiepe, bij eb deels droogvallende binnenzee tussen Den Helder en Esbjerg, van de Noordzee afgescheiden door de Nederlandse, Duitse en Deense Waddeneilanden. Het kan er behoorlijk spoken.
Wad, waddengebied
Getijvlakte.
Wad- en Sontvaarder
Ook: Beltvaarder. Kustvaarder bedoeld voor de vaart in niet al te diep water, zo dicht mogelijk onder de kust.
WAD GPS
Wide Area Differential Global Positioning System. Zie ook DGPS en GPS.
Wachtschip
(1) Doorgaans een afgekeurd oorlogsschip dat bij een haven, riviermonding of zeegang de wacht houdt. (2) Moeder. `Het oude wachtschip zat nog op toen ik thuiskwam.`
Wachtglas
Zandloper van een half uur.
Wacht te kooi
(1) Vrij zijn; geen wacht hebben. (2) Naam van een blad voor zeevarenden.
Wacht
De tijdsindeling aan boord van een schip. Ook: de indeling van bemanning in groepjes die achtereenvolgens het werk aan boord verrichten. Er zijn zes wachten van elk vier uur (acht glazen), te beginnen met twaalf uur `s nachts: hondewacht, dagwacht, voormiddag, achtermiddag, platvoet en eerste wacht. Zie ook Aflossing van de wacht, Ankerwacht, Chef van de wacht, Zes op, zes af, Zicht en Zweedse wacht.
Waarschuwingssein
Het eerste van de drie seinen die bij de start van een wedstrijd worden gegeven. Het bestaat uit het hijsen of breken van de klassevlag, of het tonen van een wit voorwerp of een ander duidelijk teken.
Waarschip kwarttonner
Type kieljacht. L.O.A. 7,25 m., zeiloppervlak 25,70 m².
Waarschip 900 plus
Ruim en stabiel hechthouten zeiljacht, ideaal voor de zelfbouwer. Zeewaardig, hetgeen blijkt uit de vele Waarschepen die men buitengaats aantreft. L.O.A. 10,13 m.
Waarschip 740
Stabiel hechthouten zeiljacht, ideaal voor de zelfbouwer. L.O.A. 7,40 m., zeiloppervlak 12,70 m².
Waarschip 660
Elegant maar oerdegelijk hechthouten zeiljachtje. L.O.A. 6,60 m., zeiloppervlak 12,30 m².
Waarschip 28`LD
Zeiljacht van Bruynzeel watervast hechthout, met goede zeileigenschappen en slaapaccommodatie voor 4 personen. L.O.A. 8.90 m., zeiloppervlak 63,70 m² (zonder spinnaker).
Waarschip
Type kieljacht. L.O.A. 5,80 m.
Waarschip 1220
Ruim en stabiel hechthouten zeiljacht, zeer geschikt langere zeereizen. L.O.A. 12,65 m.
Waarnemen
Een tros of landvast aanpakken, bijvoorbeeld door iemand aan de wal of op een ander schip. `Wil je even waarnemen?`
Waarloosboeganker
Reserveanker.
Waarloos touwwerk
Nieuw reservetouwwerk.
Waarloos
Al wat als reservemateriaal is ingescheept en niet in gebruik is.
Waal
(1) Diepe waterkolk, door een dijkbreuk ontstaan. (2) Met palen omgeven ruimte waarbinnen schepen in een zeehaven veilig kunnen liggen. (3) Platbodemd binnenvaartuig met rechte wanden, dat op de Belgische bovenrivieren en kanalen wordt gebruikt.
Waakboot
Waker(4).
Waaierlog
Impellerlog
Waadbroek
Ook: waadpak. Waterdichte broek met rubberlaarzen en een borststuk, gebruikt bij het waden door betrekkelijk diep water. Totaal uitverkocht vlak voor, tijdens en direct na de watersnood van 1995.
Weir
Waterkering, stuw.
Weik
Weke, zachte grond.
Weik op `t hard
Dun laagje slib op de harde zandgrond.
Weight belt
Loodgordel. Gordel verzwaard met broodjes (pockets) lood, die door duikers wordt gebruikt om de opwaartse druk van het lichaam te verminderen.
Wegzetten
Van de koers raken door de werking van stroom en-of wind. `We zijn een mijltje of wat weggezet.`
Wegwerpwant
Hoekwantvoor eenmalig gebruik.
Wegering
(1) Al de overlangse planken waarmee een schip van binnen is bekleed. (2) Plank in een grote Volendammer botter boven langs de poten van de deken.
Wegeringetje
In een grote Volendammer botter een plank onderlangs de inhouten van het achterschip.
Weger
Lat of balk in de langsrichting aan de binnenzijde tegen de huid bevestigd.
Wegerij
Contragewicht op de mastvoet als tegenwicht voor de strijkende mast.
Wegen
Voortduwen van een boerenschouw door middel van een weegboom, waarbij de duwende man naast de schouw op de wal loopt.
Wegbrengen
Als een schip wordt `weggebracht` is het de bedoeling dat het tot zinken wordt gebracht, meestal om het geld van de verzekering te kunnen opstrijken.
Weergebieden
Gebieden zoals zij zijn ingedeeld door meteorologische instituten. Scheveningen Radio hanteert de volgende weergebieden: Vlissingen, Hoek van Holland, IJmuiden, Texel, Rottum en IJsselmeer. Luistert men naar de BBC dan zijn voor het Nederlands gedeelte van de Noordzee vooral de Britse weergebieden German Bight, Humber en Thames van belang.
Weerfax
Faxapparaat voor het ontvangen van weerkaarten.
Weerbericht
Zie Walstations
Weegboom
Vaarboom waarmee een boerenschouw vanaf de wal wordt voortgeduwd. Zie ook Kloeten en Wegen.
Weeflijnen
Geteerde touwen die tussen de hoofdtouwen worden geweven en de sporten vormen voor de ladders waarlangs de mast wordt geënterd. Zie ook Enteren.
Wedstrijdzeil
Regattazeil. Heeft een bol achterlijk en meet 5,tot »,8 vierkante meter.
Wedstrijdvlaggen
Bij zeilwedstrijden worden instructies verstrekt door middel van de gewone signaalvlaggen (zie ook Vlaggenalfabet). De letter L betekent bijvoorbeeld dat men binnen praaiafstand moet komen en de letter N betekent dat de wedstrijd is afgebroken.
Wedmask
Maas langs de zijkant van boven- of onderzijde van een kuilnet, waaraan de kuil gewed wordt.
Wedden
Boven-en onderzijd van een kuilnet aan elkaar steken.
Weddraden
Versterkingsdraden in de wed van een kuil.
Weco 685 Classic
Trailerbare polyester rondspant motorsloep. L.O.A. 7,20 m., breedte 2,40 m., diepgang 0,60 m.
Wed
Naad tussen boven- en onderzijd van een kuil.
Weatherly
Loefgierig.
WF
N.V. Dok en Werf Maatschappij Wilton-Feyenoord.
White water
Wildwater; turbulent water met veel lucht erin, dat daardoor minder opwaarts vermogen heeft.
Whitbread Round the World Race
Ook: Whitbread. De langste zeilwedstrijd om de wereld, waarbij etappeplaatsen worden aangedaan. Wordt eens per vier jaar gehouden.
Whiff
Lichte roeiboot.
Wherry
(1) Lichte roeiboot waarin ieder van de twee roeiers met elke hand een riem hanteert. Zie ook Scheehouten wherry. (2) Engels zeilend vrachtschip met grote, zwarte gaffelzeilen (± 130 m²). Het schip is doorgaans prachtig geschilderd, in diverse kleuren, net als de narrowboats. De kiel, die een halve meter diep steekt en tien meter lang is, is afneembaar, zodat ook zeer ondiepe plaatsen bereikt kunnen worden. De kiel wordt dan in het water achtergelaten, en op de terugweg weer opgepikt.
Whaleback
Schip met walvisdek.
Whaleboot
Lange, smalle roei- en zeilsloep met voor en achter een spitse steven.
Windsurfen
Plankzeilen
Windstilte
Toestand waarin er geen wind is.
Windroos
Schijf waarop de horizon is verdeeld over 32 windstreken, te weten de vier kwadranten (noord, oost, zuid en west), die elk in acht gelijke streken van 11°15` zijn onderverdeeld.
Windscherm
Zeildoek bevestigd aan de zeereling om te beschermen tegen buiswater en wind.
Windjammer
Geuzennaam van grote, witgevleugelde, vierkantgetuigde en deels langsscheepsgetuigde stalen barken uit het eind van de vorige eeuw. Hooguit zijn de dekken, de versieringen en de kapiteinshut van hout. Een windjammer is soms wel twee keer zo lang als een clipper en werd gebruikt voor het vervoer van duizenden tonnen nitraat, guano, kolen, graan of hout.
Windhoos
Zeer krachtige, in een soort slurf ronddraaiende wind, die veel schade kan aanrichten. De doorsnee van de slurf beperkt zich doorgaans tot enkele honderden meters. Gaat meestal gepaard met zware neerslag en onweer.
Windhapper
Broek van Bertha.
Windgenerator
Door de wind aangedreven dynamo, doorgaans voorzien van vijf of zes bladen. Wekt stroom op, waardoor de accu kan worden opgeladen. Zie ook Watergenerator.
Windas
Lier; ankerlier.
Wind Song
Prachtige, zeer moderne viermaster, langsscheepsgetuigd, die met passagiers op Tahiti vaart.
Wind
Bewegende lucht. Doorgaans wordt er een natuurlijke, verticale luchtstroom mee bedoeld. Wind wordt veroorzaakt door verschillen in de atmosferische druk, die op hun beurt voornamelijk het gevolg zijn van temperatuurverschillen. Zie ook Beaufortschaal.
Winch
Sjorlier
Wildschieter
Ook: schietboot. Klein vaartuig met geringe diepgang, dat werd gebruikt voor de jacht op waterwild en daarom zo laag en onopvallend mogelijk moest zijn. Had een mast met torentuig.
Wilde vaart
(1) Ongeregelde vaart, waarbij allerlei vracht voor iedere opdrachtgever naar elke willekeurige haven wordt vervoerd. De schepelingen van de wilde vaart leiden daardoor een zeer wisselvallig bestaan. (2) De prostitutie.
Wil
Stootwil
Wilco
Ik heb uw bericht ontvangen, begrepen en zal het uitvoeren.
Wijde beug
Beug(1) waarbij de sneuen 3,20 m. uit elkaar staan. Wordt gebruikt voor de kabeljauwvangst.
Wiermaaien
Wier(1) werd vroeger gebruikt als matrasvulling, en door het wier aan boord te halen en het te laten drogen, hadden de vissers van Wieringen een extra bron van inkomsten.
Wieringer bol
Ook: aalbootje. Door Enkhuizer vissers gebruikt voor de haring- en ansjovisvangst. Zeer zeewaardig, klein rondspantschip, waarmee vooral bij Wieringen, Hindelopen en Harlingen werd gevist.
Wieringer aak
Breed, zwaar schip, voor de visserij in ondiepe wateren, zoals het wad. Op Wieringen is nog nooit een Wieringer aak gebouwd; dat gebeurde in Makkum, Workum en Hindelopen.
Wierbaas
Losgeslagen wier dat in het viswant komt.
Wier
(1) Zeegras. (2) Alg.
Wichie
Ook: wicht. Honderd pond (aal of bot).
WIC
Westindische Compagnie, in 1621 opgericht door de Staten-Generaal. De eerste WIC werd in 1674 ontbonden in verband met financiële problemen. De tweede WIC stortte in 1795 in, ten gevolge van de Franse invasie van de Nederlanden. Een volgende WIC, die in 1828 werd opgericht, was eveneens een complete mislukking.