De taal op het water

Island Packet 40
Polyester rondspant zeiljacht met zeven vaste slaapplaatsen. L.O.A. 12,70 m., breedte 3,90 m., zeiloppervlak 84,30 m².

Island Packet 37
Polyester s-spant zeiljacht met zeven vaste slaapplaatsen. L.O.A. 12,20 m., breedte 3,70 m., zeiloppervlak 74,30 m².

Island Packet 32
Degelijk polyester toerzeiljacht, geschikt voor langere zeereizen, met slaapaccommodatie voor 4 personen. L.O.A. 10,67 m., zeiloppervlak 60,70 m².

ISTA
International Sail Training Association. Organisatie van grote zeilschepen die de optredens van de tall ships in allerlei havens organiseert. Zie ook STA, SAIL en Endemol.

ITU
International Telecommunication Union. Organisatie van de Verenigde Naties, gevestigd te Genève, die onder andere de internationale regels ten aanzien van roepnamen van schepen en zendinstallaties opstelt.

IWNA
Intracoastal Waterway Navigation Aids.

IWS
International Windsurfing Schools.

IWC
Internationale Walvisvaartcommissie. Organisatie, in 1946 opgericht te Washington, die tracht de jacht op walvissen en andere zeezoogdieren te beperken. Tot de jaren zestig heeft de commissie nauwelijks iets bijgedragen aan het welzijn van de walvis. De effecten van de walvisvangst op de populatie werden veel te optimistisch ingeschat. Pas in de jaren die daarop volgden begon men zich meer aan te trekken van de wetenschappelijke onderzoeksgegevens op dit gebied. Tegenwoordig functioneert de commissie vrij redelijk.

IWSF
International Water Ski Federation. Organisatie die sinds 1949 elke twee jaar internationale waterskiwedstrijden organiseert, met deelnemers uit 77 landen.

IYRU
International Yacht Racing Union. Organisatie die internationale zeilwedstrijden organiseert en regels vaststelt.

I-maat
Zeilmakersterm. De lengte langs de mast van het dek tot het aangrijpingspunt van het voorstag. Zie ook P-maat, J-maat, LP-maat en E-maat.

Jas en tas bij de portier
Van de opleiding verwijderd worden. `Je houdt je aan de regels, maat, anders is het jas en tas bij de portier.`

Jantje
Marineman in het algemeen (in tegenstelling tot marinier) of matroos van de Koninklijke Marine in het bijzonder. `Daar komen de Jantjes!`

Jan van der Heyde III
De enige blusboot van de Amsterdamse brandweer. Op 31 augustus 1995 brak er brand aan boord uit. De schade bedroeg enkele tonnen.

Jaguar 25 MKII
Modern en comfortabel zeiljacht. L.O.A. 8 m., zeiloppervlak 29,40 m².

Jagersschouw
Ook: schietschouw. Houten schouw van 3.60 tot 4.50 m. lengte. Werd gebruikt om naar het jachtgebied te varen en daar vanaf de schouw te jagen. Het draagvermogen was net groot genoeg voor het vervoer van twee mannen.

Jagerval
Spinnakerval

Jagerboom
Spinnakerboom

Jagermast
Bezaansmast

Jager
(1) Spinnaker, halfwinder, voordewinder, grote kluiver, buitenste kluiver. Zie ook afb. 20 en 52. (2) Boegstuk. (3) Geleider van het paard dat een trekschuit voorttrekt. (4) Torpedojager. (5) Haringjager.

Jagen
Schip vanaf de wal aan de jaaglijn voorttrekken.

Jacobsstaf
Hoekmeetinstrument dat in de vijftiende eeuw is uitgevonden door de Portugezen. Bestaat uit een houten vierkante lineaal met op elke zijde schaalverdelingen, en haaks daarop een schuiflat. Door de schuiflat zo te houden dat langs de onderkant de horizon en langs de bovenkant een hemellichaam gezien kan worden, is de hoogte van dat hemellichaam op de schaalverdeling van de meetlat af te lezen. Zie ook Kamal.

Jacobsladder
Touwladder met houten sporten, die op barken aangebracht is achter de bovenbramstengen en naast de top van de bezaansmast.

Jackstag
(1) Stag dat dient om de botteloef naar beneden te houden. (2) Deel van het want waaraan het veiligheidsharnas kan worden bevestigd.

Jackstay
(1) Looplijn. (2) Soort reling of touw aan de ra`s, waaraan de schepeling die op een paard staat zich vast kan houden. Zie ook Springpaard en afb. 15. (3) Stalen kabel tussen twee schepen, waarlangs bij het overhevelen van brandstof of drinkwater de slangen geleid worden.

Jack-up
Booreiland waarvan de poten kunnen worden opgehaald, zodat het van het ene veld naar het andere gesleept kan worden.

Jack Tar
Bijnaam voor Engelse matroos.

Jachtpomp
Lenspomp

Jachtmakelaars
Makelaars die zijn gespecialiseerd in jachten. Een goede jachtmakelaar is lid van de VSN, de HISWA-sectie Jachtmakelaars en de BMS.

Jachthek
De achter-overhang van een schip indien deze zich boven de waterlijn bevindt. Zie ook Platgat.

Jachthaven
Speciaal gebouwde haven, waar jachten meestal een vaste ligplaats hebben. Zie ook Box en Passantenhaven.

Jacht
Hiermee wordt doorgaans een kajuitjacht bedoeld, in tegenstelling tot een halfgedekte- of open boot. Vroeger in de betekenis van snelvarend zeilschip of jager.

Jaagstuk
Kanon op het voorschip.

Jaagpad
Pad langs een vaart, van waaraf men een trekschuit met een jaagpaard voorttrekt.

Jaaghout
Verlengstuk aan de boegspriet, rondhout waarmee op jachten de jager wordt uitgezet.

Jaaglijn
(1) Lijn waaraan een boot of schip vanaf de wal wordt voortgetrokken. (2) Touw waarmee een dikke tros aan de wal wordt getrokken.

Jettison
Het overboord zetten van lading op zee, voor de veiligheid van schip en bemanning.

Jetfoil
Draagvleugelboot. Verbeterde versie van de hydrofoil, gebouwd door Boeing. Voorzien van ultramoderne computertechniek, die ervoor zorgt dat de stabiliteit onder alle omstandigheden gewaarborgd is.

Jet-ski
Soort waterscooter met hoog motorvermogen. Vaarbewijs verplicht.

Jelt
Dwarshout op het einde van een vaarboom of pikhaak.

Jeep
Dik touw dat alle netten geleidt.

Jeannette
Driemaster die in 1879 met een 32-koppige bemanning onder leiding van de Amerikaanse luitenant George Washington De Long de haven van San Francisco uitvoer voor een expeditie naar de noordpool. Het schip dreef bijna twee jaar met de ijsschotsen mee, totdat het op 11 juni 1881, ruim vijfhonderd mijl van het vasteland van Siberië, zo door de schotsen werd beschadigd dat De Long besloot het schip achter te laten. Op 6 april 1882 werden de stoffelijke overschotten van De Long en vier bemanningsleden gevonden aan de monding van de Lena.

Jeanneau Trinidad 48
Mijn droomschip. Bijna het ultieme polyester toer- en wedstrijdzeiljacht, zeer luxueus en zeer zeewaardig. Heel geschikt voor langere zeereizen. L.O.A. 14,50 m., zeiloppervlak 124 m².

Jeanneau Tonic 23
Snel en trailerbaar polyester kajuitzeiljacht, met tweepersoons achterhut. L.O.A. 7,30 m., zeiloppervlak 30 m².

Jeanneau Sun Rise 34
Elegant en snel, met kevlar versterkt toerzeiljacht. L.O.A. 10,55 m., zeiloppervlak 65 m².

Jeanneau Sun Odyssey 42.1
Polyester rondspant zeiljacht met acht vaste slaapplaatsen. L.O.A. 12,80 m., breedte 3,98 m., zeiloppervlak 80,93 m².

Jeanneau Sun Odyssey 37.1
Polyester rondspant zeiljacht met zes vaste slaapplaatsen. L.O.A. 11,40 m., breedte 3,89 m., zeiloppervlak 68,50 m².

Jeanneau Sun Odyssey 32.1
Polyester rondspant zeiljacht met vier slaapplaatsen. L.O.A. 9,50 m., breedte 3,30 m., zeiloppervlak 48,10 m².

Jeanneau Sun Odyssey 28.1
Polyester rondspant zeiljacht met zes slaapplaatsen. L.O.A. 8,70 m., breedte 3 m., zeiloppervlak 38 m².

Jeanneau Sun Odyssey 24.1
Polyester rondspant zeiljacht met vier slaapplaatsen. L.O.A. 7,65 m., breedte 2,49 m., zeiloppervlak 25,50 m².

Jeanneau Sun Light 30
Modern polyester familiezeiljacht. L.O.A. 9,15 m., zeiloppervlak 48 m².

Jeanneau Sun Kiss 45
Zeer fraai en comfortabel transatlantisch polyester zeiljacht. L.O.A. 13,75 m., zeiloppervlak 102,10 m².

Jeanneau Sun Fast 32
Polyester rondspant zeiljacht met vier vaste slaapplaatsen. L.O.A. 9,50 m., breedte 3,30 m., zeiloppervlak 53,40 m².

Jeanneau Selection
Heerlijk, comfortabel en licht bestuurbaar polyester toerzeiljacht, met slaapaccommodatie voor acht personen. Heel geschikt voor langere zeereizen. L.O.A. 11,65 m., zeiloppervlak 70,25 m².

Jeanneau Sun Fast 20
Trailerbaar zeiljacht met vier slaapplaatsen. L.O.A. 6,20 m., breedte 2,39 m., zeiloppervlak grootzeil 12 m², fok 7 m², gennaker 28,20 m².

Jeanneau One Design 24
(JOD 24). Modern, snel, goed ontworpen polyester toer- en wedstrijdzeiljacht, met eenvoudige slaapaccommodatie voor 4 personen. L.O.A. 7,20 m., zeiloppervlak 38,10 m².

Jeanneau Fun
Snel en sportief polyester zeiljacht. L.O.A. 7,50 m., zeiloppervlak 29,50 m².

Jeanneau Espace 990
Met een motorvermogen van 27 tot 50 pk maakt dit polyester toerzeiljacht de motorsailer overbodig. L.O.A. 10,35 m., zeiloppervlak 54,50 m².

Jeanneau Eolia
Elegant polyester toerzeiljacht, met slaapaccommodatie voor vier personen. L.O.A. 7,50 m., zeiloppervlak 30 m².

Jeanneau Espace 1100
Zeer ruim en comfortabel polyester toerzeiljacht, met slaapaccommodatie voor zes personen. Heel geschikt voor langere zeereizen. L.O.A. 11,50 m., zeiloppervlak 61 m².

Jeanneau Attalia 32
Comfortabel polyester toer- en wedstrijdzeiljacht, met slaapaccommodatie voor zes personen. L.O.A. 9,70 m., zeiloppervlak 51,60 m².

Jimmy Green
Bij clippers een vierkant zeil onder de boegspriet.

Jijn
Ook: gijn. Soort takel, bestaande uit twee blokken met vijf of meer schijven.

Jiggermast
(1) Ook: mizzenmast. Achterste mast van een viermastbark of andere viermaster. (2) Vierde mast op schoeners met vijf masten of meer. (3) Papegaaistok. (4) Bezaansmast van een kits of yawl.

Jigger
(1) Kleine tweemaster; tjalk; smak. (2) Druil. (3) Grootzeil van de jiggermast.

Jibe set
Het zetten van de spinnaker tijdens een gijp.

Jib
(1) Fok. (2) Kluiver. (3) Giek. (4) Laadboom. (5) Gijpen.

Journaal
Verzamelnaam voor diverse dagboeken met reisaantekeningen, zoals het scheepsjournaal, het machinejournaal, het radiojournaal, het oliejournaal, het kompasjournaal, het tijdmeterjournaal en het meteojournaal.

Joppie
De berging van een schip.

Joppengeld
Geld dat men ontvangt voor een joppie.

Joon
(1) Soort drijver aan een reddingsboei, die automatisch uitklapt wanneer de reddingsboei wordt gebruikt en met een vlaggetje of elektronisch lichtsignaal de plaats van de boei markeert. Zie ook EPIRB. (2) Grote dobber die rechtop in het water staat en het vistuig draagt.

Joontouw
Lijn tussen anker en joon (2) op de staande haring- of ansjovisnetten.

Jonkzeil
Zeil waarbij de zeillatten over de gehele breedte van het zeil van voorlijk naar achterlijk lopen.

Jonker
Adelborst

Jonk
Chinees zeilschip met een tot drie masten, waarvan de zeilen doorlopende zeillatten hebben. Heeft een zeer brede kielplank en loopt van voren en achteren sterk op. Meestal niet groter dan 500 BRT. De naam is overigens afkomstig uit het Javaans.

Jomper
Touw aan de nok van de dubbele marsera`s, waarmee deze aan elkaar kunnen worden gesjord.

Jolly
(1) Matroos van de Britse marine. Liefhebbers van Lucky Luke: zie ook Jumper. (2) Jol.

Jolly Roger
Zeeroversvlag.

Jolblok
Eenschijfsblok.

Jol
(1) Kleine open boot die zowel geroeid als gezeild kan worden. Doorgaans onzinkbaar. (2) Kleinste sloep aan boord. (3) Eenvoudige takel.

Jojo
Drijvende stukgoedkraan.

John Dory
Dory

Joystick
(1) Stuurstok. Verlengstuk van de helmstok. (2) Het mannelijk geslachtsorgaan.

Jutten
Op het strand aangespoeld materiaal zoeken en zich dit toeëigenen. Zie ook Strandvonderij.

Jurriemast
Noodmast.

Jurrietuig
Noodtuig.

Jumper
(1) Soort surfplank. (2) Voorloopkabel van een laadboom. (3) Matrozenkiel.

Julianakneiter
Krentenbrood.

Juklijn
Stuurtouw van een roeiboot.

Juk
Dwarsplankje of stang op het bovengedeelte van het roer, waarmee de boot met lijntjes kan worden bestuurd.

Juiste koers
Volgens het zeilwedstrijdreglement is dit een koers die een jacht, na het startsein en bij afwezigheid van één of meer daarbij betrokken jachten, zou kunnen zeilen om de wedstrijd zo spoedig mogelijk te beëindigen. De voor het loeven of afvallen gezeilde koers kan, maar behoeft niet noodzakelijkerwijs, als de juiste koers van dat jacht worden beschouwd.

Juilen
Het gieren en tekeergaan van een stormwind.

Juffer
(1) Kabbeling van het zeewater bij ebstroom. (2) Jufferblok.

Jufferblok
Een schijfloos, cirkelvormig blok met een groef op de rand en drie of meer dwarse gaten. Door middel van twee jufferblokken kan een stag met een talreep worden vastgezet.

Judasoren
Benaming van de boveneinden van de apostels.

Juwel 34
Polyester rondspant zeiljacht met zes vaste slaapplaatsen. L.O.A. 10,05 m., breedte 2,50 m., zeiloppervlak 55,30 m². X

Jutter
(1) Hij die zich bezighoudt met jutten. (2) Ook: Nieuwedieper. Iemand die in Den Helder is geboren en getogen.

J-maat
Zeilmakersterm. De afstand tussen de mastvoet en de voet van het voorstag. Zie ook P-maat, I-maat, LP-maat en E-maat.

Kaartenkamer
Afsluitbare ruimte achterin het stuurhuis waar de zeekaarten worden bewaard en geraadpleegd en diverse navigatie-instrumenten zijn opgesteld.

Kaars
Ook: candela. Eenheid van lichtsterkte, onder andere van vuurtorenbakens. 1 kaars is vergelijkbaar met de lichtsterkte van een lampje van 1 Watt.