Snapblok
Een blok waaraan een zijkant open is of kan worden geopend; daardoor kan de bocht van een lijn erin worden gelegd zonder dat men hem helemaal hoeft in te scheren.
Snag
Obstakel in de rivier.
Snowgoose 37 Elite
Polyester catamaran met zes vaste slaapplaatsen. L.O.A. 11,30 m., breedte 4,95 m., zeiloppervlak 55 m².
SORC
Southern Ocean Racing Conference. Serie wedstrijden op zee, vergelijkbaar met de America`s Cup. Wordt sinds 1941 jaarlijks georganiseerd.
Sopek
Prauw
Sonttol
In 1429 liet de Scandinavische Uniekoning Erik XIII aan de noordzijde van de Sont een kasteel bouwen, om tol te kunnen heffen. In de negentiende eeuw werd de internationale druk op Denemarken om de tol op te heffen steeds zwaarder, en op 1 april 1857 schaften de Denen de tol af.
Sont
Smalle doorgang van het Kattegat naar de Oostzee.
Sond
Diepe zeestraat.
Sonar
Sound Navigation And Ranging. Apparatuur waarmee objecten onder water (bijvoorbeeld onderzeeboten, blinde klippen of scholen vis) kunnen worden opgespoord. Het apparaat zendt ultrasone trillingen uit, die worden teruggekaatst. De afstand wordt bepaald door het tijdsverschil tussen de uitzending en de ontvangst van de echo.
SOMER-lift
Samen Over Maas En Rijn. Duwcombinatie die in het ruim drijvende recreatievaartuigen vervoert tussen Katwijk aan de Maas en Doornenburg (aan het Pannerdensch Kanaal).
Solozeilen
In je eentje met een zeilboot varen. Zie ook Single-handed zeilen.
Solo
Zeesleper van de organisatie Greenpeace. Heette tot en met 1990 Smit Houston. Sinds dat jaar werd de Solo gebruikt bij het uitoefenen van Greenpeace`s waakhondfunctie op de Noordzee. In 1991 kwam het schip in actie tegen de proefboringen boven de Waddenzee, in 1992 volgde de Solo het Japanse plutoniumschip Akatsuki Maru van Cherbourg tot Kaap de Goede Hoop, in het najaar van 1992 toonde het schip het Russische nucleaire kerkhof op Nova Zembla aan de wereld, in 1994 kwam het in actie tegen de lancering van een trident-raket voor de kust van Florida en blokkeerde het de haven van Faslane (vanwege het uitvaren van een onderzeeër die kernwapens ging ophalen), en in het voorjaar van 1995 werd de Pacific Pintail, met hoog radioactief afval aan boord, van Cherbourg naar Japan gevolgd. In 1995 werd de Solo voor een proefperiode van twee jaar verhuurd aan een samenwerkingsverband van de bergers Smit Tak, Wijsmuller en ITC Management en viel het schip volledig onder verantwoordelijkheid van het ministerie van Verkeer en Waterstaat.
Solo
Ook: Yachting World Solo. Eenpersoons wedstrijdzeilboot. Dubbelknikspantboot met platte voorsteven en ophaalbaar steekzwaard. Voert een enkel torenzeil met vijf doorlopende zeillatten. L.O.A. 3,78 m., breedte 1,50 m., zeiloppervlak 8,40 m². Wanneer men het gevaar voor omslaan even niet meerekent is de Solo een heerlijk zeilbootje.
Soling
Driemans kieljacht met aangebouwde ijzeren vinkiel. L.O.A. 8,15 m., zeiloppervlak 21,70 m². Voert torenzeil, fok, genua en spinnaker.
Soldatengat
(1) Klimgat langs de mast. (2) Driehoekige ruimte tussen de steven, de kim en het kimboord van een hoogaars en een hengst.
SOLAS
Safety Of Lives At Sea. Internationaal verdrag voor de veiligheid op zee.
Socket
Deel van een stag. Open verbindingspijp met aan de platte kant twee ogen, waardoor een bout met splitpen wordt gevoerd. Door de ronde opening wordt een staaldraad gevoerd en nadat de einden van de draden zijn teruggebogen wordt de ronde opening van de socket volgegoten met zink of tin.
Sociale want
Rond 1890 ontwikkeld nieuw soort hoekwant.
Southerly 145
Heerlijk, apart, comfortabel polyester zeiljacht. L.O.A. 15,44 m., zeiloppervlak 32,50 en 44,10 m².
Southerly 115 Series Two
Polyester rondspant zeiljacht met zes vaste slaapplaatsen. L.O.A. 11,25 m., breedte 3,62 m., zeiloppervlak 56 m².
Southerly 115
Ruim, speels ingedeeld polyester familiezeiljacht. L.O.A. 11,25 m., zeiloppervlak 21,50 en 33,50 m².
Southerly 100
Ruim en comfortabel polyester familiezeiljacht. L.O.A. 9,75 m., zeiloppervlak 1»,40 en 28 m².
Spatketting
Op de hiel van een spier bevestigde ketting die dient om het uitspatten van die spier van zijn plaats te voorkomen.
Spatkleden
Kunststof of zeildoekse kleden die aan de reling van de kuip kunnen worden bevestigd. Bieden bescherming tegen wind en stuifwater. Vaak wordt de scheepsnaam op de spatkleden aangebracht, soms ook op de huik.
Spardek
Licht dek boven het bovendek.
Spardekschip
Scheepstype waarvan de opbouw op het bovendek van lichter materiaal is gemaakt, waardoor de toegelaten diepgang minder is dan bij een voldekschip. Wordt niet meer gemaakt.
Sparboei
Drijfbaken. Lange cilinder met in verhouding tot de lengte een kleine middellijn. Indien ze in plaats van spitse tonnen liggen, lopen ze spits toe. Liggen ze in plaats van stompe tonnen, dan zijn ze cilindervormig.
Spar
Rondhout
Spanvisserij
Vorm van visserij waarbij twee schepen een zakvormig net tussen zich in voortslepen.
Spantvormen
Zie afb. 43.
Spantoppervlaktekromme
Een kromme die op iedere rompdoorsnede het oppervlak van de betreffende spantdoorsnede weergeeft.
Spantoplanger
De verlenging van de buikstukken die de ribben van een schip vormen.
Spantlijn
Spantdoorsnede
Spantje
Een paar fuiken.
Spanten
Gebogen en soms geknikte delen die de dwarsverbindingen van een romp vormen en de beplanking steunen.
Spantdoorsnede
Denkbeeldige lijn op het scheepsoppervlak, gevormd door de snijding met een vlak loodrecht op de kiellijn.
Spant
(1) Elk van de gebogen balken of inhouten die de dwarsverbindingen van een scheepsromp vormen. (2) Stalen profielbalk.
Spanschroef
Spanner
Spanner
Ook: spanschroef of wantspanner. Apparaat met een linkse en een rechtse schroefdraad om de stagen of de zeerelingen te kunnen spannen. Zie ook Staand want.
Spankuiler
Vissersschip met kuilnet.
Spankerboom
(1) Balk waarop de sloepen gesjord zijn als ze buitenboords in draaidavits hangen. (2) Bezaansboom.
Spanker
(1) Bezaan(2) Snel knikspant midzwaard-toerbootje. L.O.A. 5,75 m., breedte 1,90 m., zeiloppervlak 13,90 m² (met genua 15,80 m²).
Span
Twee vaartuigen die samen vissen (met wonderkuil of andere sleepnetten).
In span ankeren: zie Ankeren in span.
Spaarkom
Bassin dienend om het waterverbruik van een schutsluis te verminderen.
Spaarbekken
Nee, geen zuinige mondjes. Bassin waarin water wordt verzameld om op zekere tijd te worden gebruikt, onder andere voor de drinkwatervoorziening.
Spaanse takeling
Ook: hondsend. Bindsel op touwwerk om het uiteendraaien van de strengen te beletten.
Spaanse ruiter
Ook: stampstok. Spreider onder aan de voorsteven om het waterstag uit te houden. Zie ook afb. 5.
Squaretail
Rechte spiegel.
Squall
Donkere, equatoriale onweerswolk, die plotseling windstoten van meer dan 45 knopen kan veroorzaken. Deze windstoten kunnen wel 20 minuten lang duren. Zodra je een squall waarneemt (te herkennen aan een laag boven de zee hangende, inktzwarte lucht) moet je onmiddellijk reven.
Squadron
Verband van lichte oorlogsschepen.
SRW
Scheepvaartreglement Westerschelde.
SSM
N.V. Scheepvaart en Steenkolen Maatschappij.
SSB
Single Side Band. Enkelzijbandmodulatie (Laag is LSB, hoog is USB).
SSRP
Stichting Stamboek Ronde en PlatbodemjachtenBehoudsorganisatie die is opgericht te Amsterdam op 8 oktober 1955 en de bevordering van de belangstelling voor het ronde en platbodemjacht ten doel heeft.
St. Elmus
Beschermheilige van de zeelieden.
St. Elmusvuur
Ook: corposant. Zeldzaam voorkomend natuurverschijnsel, veroorzaakt door luchtelektriciteit, waarbij een elektrische ontlading plaatsvindt die als een zwak lichtschijnsel aan puntige voorwerpen (masten, kerktorens) waarneembaar is.
Stagzeil
Algemeen: elk zeil dat aan een stag wordt gevoerd. Doorgaans driehoekig. Bij een viermastbark, van voor naar achter en van boven naar beneden: achter de fokkemast: grootbovenbramstagzeil, grootbramstagzeil, grootstengestagzeil of dekzwabber; achter de grootmast: bovengrietjestagzeil, grietjestagzeil, kruisstengestagzeil; achter de kruismast: bovenvlieger, vlieger en bezaansstagzeil of aap.
Stagtalieblok
Ook: geitouwblok. Blok dat peervormig is, zodat de rakbanden er bij gestreken fok omheen kunnen glijden. Wordt vooral bij ronde jachten gebruikt.
Stagkous
Ook: doodshoofd. Blok dat wat lichter is dan het jufferblok en vooral wordt gebruikt voor stagen en waterstagen.
Stagfok
Elke fokwaarvan het voorlijk aan het voorstag wordt bevestigd. Zie ook afb. 45.
Stagen
Een mast of steng meer vooroverhalen door het aanzetten van de stagen.
Stagbocht
Bocht in de mast.
Stag
Elk van de dikke touwen of staaldraden die de masten en stengen naar voren (voorstag) of naar achteren (bakstag) steunen. Zie ook Staand want.
Stabilizing jacket
Trimjack.
Stabiliteitsgegevens
Verzameling tabellen en diagrammen die een beeld geven van de stabiliteit van een vrachtschip.
Stabilisers
Antislingervinnen.
Stabilisatoren
Antislingervinnen
Staatsietrap
Toegangstrap (valreep) met een boven- en benedenbordes.
Staatsietjalk
Tjalk met staatsie. Ook: hektjalk.
Staats
Ook: staatsie. Opbouwsel op het achterschip, eindigend in de hekbalk boven de achtersteven.
Staartblok
Blok met touwstrop die in een touw uitlooptHakblok.
Staande-mastroute
Kaart met routes waarlangs men kan varen zonder de mast te hoeven strijken. Bij elk obstakel staat de doorvaarthoogte vermeld.
Staande schakel
Haringschakels.
Staande doft
(1) Achterschot. (2) Dwarsscheepse balk in het achterschip van een botter.
Staand want
(1) Touwwerk #NAME? van een rondhout. Dwarsscheeps steunend worden ze doorgaans `want` genoemd, langsscheeps steunend doorgaans `stag`. (2) De onbeweeglijke vistuigen.
Staand gaffeltuig
Soort spriettuig. Tuig zonder giek, waarbij de spriet is vervangen door een lange, zware gaffel, die met een lummel of oog aan de mast is bevestigd.
Staalvisserij
Palingvisserij met aan stalen (stokken) vastgemaakte fuiken. Vindt plaats langs een gedeelte van de IJsselmeerkust.
Staalmannetje
Klein tarwebrood.
STA
Sail Training Association. Internationale organisatie die de beschikking heeft over honderden traditionele zeilschepen, van dwarsgetuigde volschepen tot kitsen, waarop men een opleiding tot matroos op de zeilvaart kan volgen en waarop men tegen kostprijs kan kennismaken met de zee en de zeilvaart. Zie ook STAN.
Surfen
(1) Ook: surfriding. Zich met hoge snelheid op een surfplank op de golven van de branding naar het strand laten glijden. (2) Windsurfen, plankzeilen. Toen kapitein James Cook in 1778 in Oceanië arriveerde, trof hij daar al surfers aan. Hun boards waren gemaakt van hardhout en zo`n 70 kilo zwaar. De eerste officiële surfwedstrijden werden in 1907 georganiseerd in Waikiki, Hawaii.
Surf
Lange, rollende golf.
Supercarga
(1) Zo werd vroeger de agent van de reder aan boord van een koopvaardijschip genoemd. (2) Iemand die op een gecharterd schip door de huurder wordt belast met de zorg voor de lading.
Sunseeker Manhattan 4»
Polyester knikspant motorjacht met zes vaste slaapplaatsen. L.O.A. 14,02 m., breedte 4,40 m., diepgang 1,10 m.
Sunseeker Portofino 400
Polyester knikspant motorjacht met zes vaste slaapplaatsen. L.O.A. 12,20 m., breedte 4,09 m., diepgang 1 m.
Sunseeker Camargue 51
Polyester knikspant motorjacht met zes vaste slaapplaatsen. L.O.A. 14,95 m., breedte 4,40 m., diepgang 1,10 m.
Sunda Kelapa-schip
Soort pinisi.
Sunbeam 25
Sportief en comfortabel polyester zeiljacht, met slaapaccommodatie voor vijf personen. L.O.A. 7,40 m., zeiloppervlak 25 m².
Sunbeam 27
Degelijk polyester toerzeiljacht, met slaapaccommodatie voor vijf personenTrailerbaar. L.O.A. 8,35 m., zeiloppervlak 29 m².
Sunbeam 29
Trailerbaar polyester rondspant zeiljacht met vinkiel en vier vaste slaapplaatsen. Voert grootzeil, genua en fok. L.O.A. 8,95 m., breedte 2,50 m., zeiloppervlak 31 m².
Sunbeam 30
Degelijk en comfortabel polyester toerzeiljacht. L.O.A. 9,10 m., zeiloppervlak 33 m².
Sunbeam 34
Zeer compleet en comfortabel polyester toerzeiljacht. L.O.A. 10,55 m., zeiloppervlak 57 m².
Sunbeam 36
Degelijk en luxueus polyester toerzeiljacht. L.O.A. 11,30 m., zeiloppervlak 68 m².
Suncoast
Type motorzeiljacht. L.O.A. 12,80 m., zeiloppervlak 68,50 m².
Sunbeam 23
Klein, eenvoudig polyester zeiljacht. L.O.A. 6,95 m., zeiloppervlak 25 m².
Sun Way 21
Trailerbaar zeilbootje. L.O.A. 6,30 m., breedte 2,49 m., zeiloppervlak 23 m².
Sun Shine 38
Snel, met kevlar versterkt wedstrijdzeiljacht. Zeer zeewaardig. L.O.A. 11,65 m., zeiloppervlak 72 m².
Sun Legende 41
Luxueus, met kevlar versterkt zeiljacht. L.O.A. 12,45 m., zeiloppervlak 88,10 m².
Sullen
Bij licht weer met de dwarskuil vissen.
Suil
Schepnet.
Suezkanaal
Op 17 november 1869 officieel in gebruik genomen waterweg in Egypte, die de Middellandse Zee verbindt met de Rode Zee. Is 161 kilometer lang, gemiddeld 60 meter breed en 13 meter diep. Door de hernieuwde aanleg van het kanaal door Ferdinand de Lesseps (de Egyptische farao`s hadden er al eens een kanaal aangelegd), werd de zeeroute van Europa naar Azië duizenden kilometers bekort.